کلاژن چیست؟ 7 فایده مهم و علمی کلاژن را بشناسید
کلاژن بیشترین پروتئین موجود در بدن است و ساختار اصلی بافتها را تشکیل می دهد. مکمل های این ماده علائم آرتروز را بهبود می بخشد و سلامت مفصل و رشد مو را افزایش می دهند. اگر می خواهید درباره این ماده و نحوه افزایش تولید این ماده در بدن بیشتر بدانید، با ما همراه باشید.
کلاژن چیست؟
بافتها فقط از سلولها تشکیل نشده اند. بیشتر حجم داخل بافت شامل (ECM)، یک شبکه متنوع از پروتئین ها و قندهای تولید شده توسط سلول های خاص، است که به عنوان ملات سلول های ما را به هم متصل می کند.
ECM متشکل از دو مولکول پروتوگلیکان و پروتئین های فیبرینی است.کلاژن ها و لامینین ها همه پروتئین های فیبری هستند که ساختار ECM را تشکیل می دهند. پروتوگلیکان ها قسمت میانی را پر می کند.
کلاژن یکی از پروتئین هایی است که در ECM قرار دارد. در واقع، این پروتئین در بافت های حیوانی بسیار زیاد است. 30 درصد کل توده پروتئین در پستانداران از کلاژن تشکیل شده است. اصطلاح کلاژن به کلمه یونانی kólla مربوط می شود، که به معنای “چسب” است.
پروتئین این ماده در حیوانات توسط سلول های بافت همبند به نام فیبروبلاست ها تولید می شود. برای اینکه یک پروتئین به عنوان کلاژن طبقه بندی شود، باید مانند مثلث سه گوشه شکل پیدا کند و پشتیبانی ساختاری را در ECM فراهم کند.
به طور کلی 4 نوع از این ماده در بدن وجود دارد.
ساختار
Tropocollagen بلوک اصلی کلاژن است. این ماده از سه پپتید (گروه آمینو اسیدها) رشته تشکیل شده است که با هم به شکل مارپیچ پیچیده شده اند. این رشته ها به عنوان زنجیرهای آلفا (زنجیره (α شناخته می شوند.
منطقه کلاژنیک: این منطقه یک سری از سه اسید آمینه است. اولین اسید آمینه، گلیسین، مهم ترین است. دو مورد دیگر می تواند هر اسید آمینه باشد اما معمولا پرولین و هیدروکسی پرولین هستند. تکرار توالی آمینو اسید باعث ساختار مارپیچ تروپوکولاژن می شود.
سه رشته پپتید tropocollagen غنی از گلیسین هستند. غذاهای حاوی کلاژن بالا دارای سطوح بالای گلیسین هستند.
منطقه غیر کلاژنی: این ناحیه دارای توالی آمینواسیدها نیست و شامل مکان های اتصال برای دیگر مولکول های ECM جهت اتصال متقابل کریستالهای کلاژن به یکدیگر هستند.
فواید کلاژن و مکمل های آن
1) علائم آرتریت روماتوئید و استئوآرتریت را بهبود می بخشد
در 60 بیمار مبتلا به آرتریت روماتوئید شدید (RA)، مصرف سه ماهه کلاژن نوع 2 مرغی، تورم مفاصل و اندام را در مقایسه با پلاسبو (DB-RCT) کاهش داد. در چهار بیمار گروه کلاژن، تمام نشانه های بیماری ناپدید و پیشرفت بیماری متوقف شد.
یک مطالعه بزرگتر روی 274 بیمار مبتلا به RA، نشان داد که دوزهای متعدد (20، 100، 500 و 2500 میکروگرم) باعث تسکین تورم و مفاصل نرم شد.
مطالعه ای که روی 52 بیمار مبتلا به استئوآرتریت انجام گرفت، نشان داد که 90 روز استفاده از کلاژن نوع 2 مرغی باعث کاهش علایم بیماری مانند درد شد و توانایی آنها را برای انجام فعالیتهای روزانه شامل بالا و پایین رفتن از پله بهبود بخشید.
در سگ های مبتلا به آرتریت، مصرف کلاژن نوع 2 برای 90 روز باعث کاهش درد و افزایش فعالیت بدنی شد.
2) باعث سلامتی مفاصل می شود
یک مطالعه روی 147 ورزشکار مبتلا به درد مفصلی نشان داد که مصرف کلاژن هیدرولیزه به مدت 24 هفته به میزان قابل توجهی درد آنها را کاهش می دهد
در مطالعه دیگری که روی 139 ورزشکار با درد زانو، انجام شد، 5 گرم پپتید کلاژن در روز و به مدت 12 هفته باعث کاهش درد مرتبط با فعالیت بدنی شد.
3) باعث سلامت پوست می شود
پوست بزرگترین ارگان بدن است و کلاژن یکی از اجزای اصلی آن است. با گذشت زمان، محتوای این ماده مهم به میزان 1٪ در سال (در واحد سطح پوست) کاهش می یابد. این کاهش را می توان به صورت چروک، پوسیدگی و تضعیف پوست مشاهده کرد.
یک مطالعه که روی 69 زن انجام شد نشان داد که که مصرف روزانه مکمل کلاژن به مدت هشت هفته باعث افزایش کشش پوست (شاخصی از افزایش کلاژن) می شود.
مطالعه دیگری که روی 85 زن انجام شد نشان داد که مصرف هیدرولیز شده این ماده به مدت 8 هفته رطوبت پوست، چین و چروک و زبری (نشانه های افزایش کلاژن) را بهبود می بخشد.
4) باعث افزایش رشد مو می شود
در مطالعه 15 زن مبتلا به ریزش مو، مصرف 180 روز مکمل کلاژن باعث افزایش حجم مو، درخشش پوست سر و ضخامت آن شد. رطوبت پوست و صافی مو نیز بهبود یافته است.
تجویز موضعی کلاژن ممکن است برای رشد مو مفید باشد، زیرا می تواند به لایه بیرونی (کوتیکول) فولیکول های مو متصل و نفوذ کند و ضخامت آنها را افزایش دهد.
5) تراکم استخوان را افزایش می دهد
کلاژن همچنین جزء اصلی استخوانها می باشد. با افزایش سن، تولید این ماده در استخوان های ما کاهش می یابد، و باعث کاهش تراکم استخوان می شود. افراد بالای 70 سال دارای تراکم استخوان پایین و افزایش خطر آسیب هستند.
بیماران مبتلا به پوکی استخوان، تراکم استخوان را سریعتر از حد طبیعی از دست می دهند.در یک مطالعه کلاژن هیدرولیز باعث افزایش تراکم استخوان در موش صحرایی شد. همچنین، این ماده به صورت هیدرولیز شده باعث افزایش کلاژن نوع 1 در استخوانهای موشهای مبتلا به پوکی استخوان شد.
کلاژن هیدرولیزه، سلولهای تولید کننده غضروف انسانی (کندروسیت ها) را تحریک می کند تا مولکول های ECM تولید کند. این یافته ها نشان می دهد که کاهش این ماده به طور موثر می تواند باعث کاهش تراکم استخوان در انسان شود.
6) مقدار قند خون را بهبود می بخشد
سطوح قند خون طبیعی بین دو وعده غذایی بین 70 تا 130 میلی گرم در دسی لیتر و دو ساعت بعد از خوردن غذا بیش از 180 میلی گرم در دسی لیتر است.
در یک مطالعه، پنجاه نفر که مکمل این ماده برای سه ماه مصرف کرده بودند، قند خون، فشار خون، کلسترول و کراتین پایین تر داشتند.
برای کنترل سطح قند خون، پزشکان به طور کلی رژیم و ورزش را توصیه می کنند. افراد همچنین می توانند رژیم غذایی خود را با مکمل این ماده به منظور کاهش قند خون و افزایش سطح انسولین بهبود بخشند.
7) زخم بستر را درمان می کند
زخم بستر نوعی بیماری پوستی است که در اثر خوابیدن یا نشستن های دراز مدت ( مثلا روی ویلچیر) ایجاد می شود. در یک مطالعه که روی 89 بیمار مبتلا به زخم معده انجام شد، مصرف مکمل هیدرولیز کلاژن به صورت سه بار در روز به مدت هشت هفته، باعث بهبود زخم بستر شد.
نکات لازم
برای افزایش ماده کلاژن در بدن این نکات را فراموش نکنید:
- ویتامین C، ویتامینA، و ویتامین B3 را که در انواع میوه ها، مغزها، گوشت، تخم مرغ و لبنیات یافت می شود، در مصرف روزانه قرار دهید.
- ورزش باعث افزایش این ماده می شود و مطالعات آن را ثابت کرده اند. سعی کنید ورزش جزئی از برنامه روزانه شما باشد.
- ژل رویال هم این ماده را در بدن افزایش می دهد. اگر می توانید حتما از این ژل بخورید.
- گیاه آلوورا بسیار موثر است. آلوورا گیاهی است که در انواع شامپو، لوسیون، و پمادهای پوستی مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه از آسیب های پوستی جلوگیری می کند و برای تولید کلاژن هم بسیار مفید است.
چه عواملی باعث کاهش تولید این ماده در بدن می شود؟
عواملی وجود دارد که می توانند تولید این ماده را در بدن کاهش دهند که عبارتند از:
- امواج UV
- کمبود ویتامین C
- سیگار کشیدن
افرادی که تنباکو استعمال می کنند، به نسبت افراد سالم 18 تا 22 درصد کمتر از این ماده در پوست خود دارند.
- استرس و کمبود خواب
استرس به طور کلی تاثیرات منفی روی سلامتی دارد و به طور غیرمستقیم روی پیری پوست تاثیر می گذارد. کمبود خواب باعث استرس و افزایش هورمون کورتیزول می شود. کورتیزول تولید کلاژن را کاهش می دهد.
- قند خون بالا و دیابت
قند خون بالا(هیپوگلیسمی) باعث می شود کلاژن مستعد جمع آوری گلوکز شود. کسانی که به دیابت مبتلا هستند ارتباط آنزیمی کمتری در کلاژن دارند و بنابراین این ماده در بدن آنها سفت تر است و شکل گیری آن نیز به دلیل مانع قند، به سختی انجام می شود.
مکمل ها
مکمل های کلاژن بیشتر از گاو، خوک یا ماهی تولید می شود. بیشتر این مکمل ها هیدرولیزه هستند. پپتید کلاژن هیرولیزه از ساختار عادی کلاژن کوچکتر است و به بدن فرصت بیشتری برای جذب می دهند.
عوارض جانبی
این ماده عوارض جانبی خاصی ندارد، اما نوعی که از ماهی تولید می شود می تواند دارای کلسیم بسیار بالایی باشد. بیشتر افرادی که این ماده را مصرف کرده اند نتایج خوبی را گزارش کرده اند. آنها گفته اند که شاهد کاهش درد مفاصل، افزایش انعطاف پذیری بدن و سرعت رشد مو و ناخن بوده اند.
سخن نهایی
همانطور که توضیح دادیم، کلاژن ماده بسیار مهمی برای پوست و استحکام مفاصل در بدن محسوب می شود و کمبود آن باعث بروز انواع ناراحتی در بدن می شود. بنابراین، افرادی که از کمبود این ماده رنج می برند، احتمالا مجبور به استفاده از مکمل آن باشند. معمولا بیشتر مطالعاتی که درباره مکمل ها انجام می شود روی حیوانات آزمایش می شود و گزارشات داده شده هم بر اساس همان مطالعات است. بنابراین توصیه ما به شما این است که هرگز خود درمانی نکنید و این مکمل ها را حتما با مشورت با پزشک مجرب و متعهد انتخاب کنید.
ترجمه : https://draxe.com
